گردشگری داخلی کلیسای حضرت مریم

[آهیر]

معرفی کلیسای مریم مقدس تهران​

کلیسای مریم مقدس که قدمت آن به دوره پهلوی بازمی‌گردد، یادآور خاطرات بسیاری برای ارمنیان تهران، به‌خصوص ارمنیان ساکن محلات اطراف آن است. معمار این کلیسا نیکلای مارکف بوده است. قرار داشتن مزار افراد سرشناس ارمنی همچون یپرم داوید داویدیان (معروف به یپرمخان)، سردار مشروطیت و هوهانس خان ماسحیان در محوطه‌ کلیسا به اهمیت این مکان می‌افزاید.
پس از انتقال خلیفه‌گری از ساختمان کناری کلیسای مریم مقدس به محوطه‌ کلیسای سرکیس مقدس، انجمن‌های خیریه، آموزشی و تحقیقاتی در ساختمان‌های اطراف کلیسا مستقر شدند و با نصب نیم‌تنه‌ دکتر هاراطون داویدیان در محوطه‌ی کلیسا این مکان به یک مرکز مذهبی و فرهنگی برای ارمنیان تهران تبدیل شد. کلیسای مریم مقدس در ۱۳۸۱ شمسی با شماره‌ی ۷۲۳۷ به ثبت ملی رسیده است.

 

[آهیر]

کلیسای مریم مقدس تهران کجاست؟​

کلیسای مریم مقدس تهران در خیابان جمهوری اسلامی، خیابان میرزا کوچک خان جنگلی قرار دارد. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این مکان، ایستگاه فردوسی است که در فاصله حدودا یک کیلومتری آن قرار دارد. همچنین می‌توانید با استفاده از اتوبوس تندروی خط شماره چهار (BRT) خود را به میدان جمهوری برسانید. از میدان جمهوری اتوبوس میدان بهارستان را سوار و پیش از تقاطع فردوسی پیاده شوید

تاریخچه کلیسای مریم مقدس تهران​

پس از پایان جنگ جهانی اول و به‌دلیل شرایط جدید اقتصادی و اجتماعی حاکم بر ایران، در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ خورشیدی (دهه‌های ۲۰ و ۳۰ قرن بیستم میلادی)، مهاجرت روستاییان به شهرها، به‌خصوص در تهران افزایش یافت. ارمنیان ایران نیز از این امر مستثنی نبودند و طی این دو دهه با مهاجرت به تهران محله‌های جدید ارمنی‌نشین، همچون محله‌ حسن‌آباد را در این شهر ایجاد کردند
از آنجا که در این محله کلیسایی وجود نداشت، ارمنیان این محله مجبور بودند برای انجام فرایض مذهبی به کلیسای گئورگ مقدس در بازارچه‌ قوام‌الدوله، واقع در میدان وحدت اسلامی کنونی مراجعه کنند.
ارمنیان این محله با اجازه‌ خلیفه‌گری اصفهان که در آن دوره مسئولیت امور مذهبی و احوال شخصیه ارمنیان تهران را به عهده داشت، در سالن مدرسه‌ هایکازیان، واقع در خیابان میرزا کوچک خان امروزی، اقدام به برپایی کلیسایی موقت کردند؛ اما با افزایش جمعیت این محله، به‌علت جابه‌جایی ارمنیان ساکن مناطق دروازه قزوین و شاه عبدالعظیم به محله‌ حسن‌آباد، نیاز به تاسیس یک کلیسا در این محله احساس می‌شد.

​

از سوی دیگر، به‌علت افزایش جمعیت ارمنیان تهران، خلیفه‌گری اصفهان نیز دیگر قادر به رسیدگی به امور ارمنیان تهران نبود و نیاز به تاسیس خلیفه‌گری‌ برای ارمنیان تهران احساس می‌شد. بنابراین، تصمیم گرفته شد کلیسایی جامع در محله‌ حسن‌آباد بنا شود که نه‌تنها جوابگوی نیاز اهالی باشد، بلکه خلیفه‌گری ارمنیان تهران نیز در آن مستقر شود.
در جلسه‌ای که با حضور معماران ارمنی در ۲۸ فروردین۱۳۱۶ خورشیدی (۱۷ آوریل ۱۹۳۷ میلادی) برای طراحی کلیسا برگزار شد، از آقای نیکلای لائوری درخواست شد طرح کلیسایی بزرگ را تهیه کند. شماری از خیران ارمنی تهران هزینه‌ ساخت آن را تقبل کردند؛ اما پس از چندی به‌جز یک نفر مابقی آنان انصراف دادند. از نیکلای لائوری خواسته شد تا بار دیگر، با در نظر گرفتن بودجه‌ جدید، طرح کلیسایی با ابعادی کوچک‌تر تهیه کند.
بودجه‌ جدید شصت هزار تومان بود. در این بین، آقای رومان عیسی یان نیز هزینه‌ بنای کلیسا را تقبل کرد و از نیکلای مارکف خواسته شد تا بر اساس بودجه‌ یکصد هزار تومان کلیسا را بنا کند.
با توجه به فوت نیکلای لائوری در ۱۹۳۹ میلادی، ساخت بنای کلیسا به دست نیکلای مارکف صورت گرفته است. او معمار روسی با اصلیت گرجی بود که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های تفلیس و سن پترزبورگ گذرانده و در سال‌های جنگ جهانی اول، به ایران مهاجرت کرده بود. مهندس مسئول ساخت کلیسا نیز مهندس وازگن نیکوغوسیان بود.
در مرحله‌ دوم، می‌بایست طی مراسمی لوح‌هایی در پی‌های کلیسا قرار داده می شد. بر اساس سنت هزار ساله‌ کلیساسازی در بین ارمنیان پیش از شروع بنای کلیسا می‌بایست ۱۶ عدد لوح با نام قدیسان، به دست ۱۶ فرد معتقد حمل و در مکان‌های معین در پی‌های کلیسا قرار داده شود. اما در این مورد تعداد درخواست‌کنندگان برای قرار دادن لوح‌ها بیش از این تعداد بود و از آنجا که برای روحانیان امکان انتخاب ۱۶ نفر از بین آنان بسیار دشوار بود، تصمیم گرفته شد به تعداد کلیه‌ مراجعه‌کنندگان لوح تهیه شود. طبق سنت کلیسای ارمنی ۱۶ عدد از آن‌ها در مکان‌های خاص خود و مابقی در پی‌های سردر غربی و بازوهای شمالی و جنوبی کلیسا قرار داده شدند.

موزه کلیسای مریم مقدس تهران​

در یکی از ساختمان‌های مجاور کلیسا موزه‌ای برپا شده است که در سال ۲۰۰۸ میلادی، به دست جاثلیق اعظم آرام یکم افتتاح شد. مجموعه موزه شامل تصاویر و نقشه‌های کلیساها و دیرهای ارمنی‌ کشور، لوازم و ادوات مورد استفاده در مراسم کلیسا، کتب خطی با محتوای دینی، لباس‌های سنتی زنان ارمنی و مدارک و لوازم شخصی اسقف اعظم آرداک مانوکیان می‌شود. همچنین در این موزه می‌توان از گزیده‌ای از آثار هنرمندان ارمنی ایران دیدن کرد.

بازدید از کلیسای مریم مقدس تهران​

در دوران پاندمی کرونا امکان بازدید از کلیسای مریم مقدس تهران وجود ندارد
امکان بازدید از کلیسای مریم مقدس تهران تنها در روزهایی وجود دارد که مراسم مذهبی در آن اجرا نمی‌شود. بازدید به‌صورت گروهی با مجوز و هماهنگی صورت می‌گیرد. علاوه بر کلیسا، می‌توانید از موزه کلیسا نیز دیدن کنید.

پرسش‌های متداول​

کلیسای مریم مقدس تهران کجاست؟​

کلیسای مریم مقدس تهران در خیابان جمهوری اسلامی، خیابان میرزا کوچک خان جنگلی قرار دارد.

قدمت کلیسای مریم مقدس تهران به چه زمانی بازمی‌گردد؟​

قدمت کلیسای مریم مقدس تهران به دوره پهلوی بازمی‌گرددو لدر سال ۱۳۲۴ خورشیدی ساخته شده است.

راه‌های دسترسی به کلیسای مریم مقدس چیست؟​

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این مکان، ایستگاه فردوسی است که در فاصله حدودا یک کیلومتری آن قرار دارد. همچنین می‌توانید با استفاده از اتوبوس تندروی خط شماره چهار (BRT) خود را به میدان جمهوری برسانید. از میدان جمهوری اتوبوس میدان بهارستان را سوار و پیش از تقاطع فردوسی پیاده شوید.

آیا امکان بازدید از کلیسای مریم مقدس وجود دارد؟​

بله. امکان بازدید از کلیسای مریم مقدس تهران تنها در روزهایی وجود دارد که مراسم مذهبی در آن اجرا نمی‌شود. بازدید به‌صورت گروهی با مجوز و هماهنگی صورت می‌گیرد. علاوه بر کلیسا، می‌توانید از موزه کلیسا نیز دیدن کنید.